I Niedziela Wielkiego Postu roku B – opuszczenie

Mk 1,12-15
Przekład: 

12 I zaraz Ten Duch wyrzuca Go w puszczę.

13 I był w puszczy czterdzieści dni, próbowany przez szatana.

I był ze zwierzętami, i aniołowie usługiwali Jemu.

14 Po wydaniu zaś Jana przyszedł Jezus do Galilei, rozgłaszając Ewangelię Boga 15 i mówiąc, że:

„Wypełnił się jest czas i przybliżyło się jest Królestwo Boga. Nawracajcie się i wierzcie w Ewangelię!”

Uwagi: 

Wersety 14 oraz 15 zostały już skomentowane jako początek Ewangelii poniedziałku I tygodnia w ciągu roku.

12 „Zaraz” (euthys) – etymologicznie „prosto”, „wprost”, a także „natychmiast”: kuszenie Jezusa ma miejsce zaraz po Chrzcie Pańskim i jest jego bezpośrednią kontynuacją, co stanowi o bezpośredniości toczącej się tutaj walki duchowej, zaraz za Duchem Świętym pojawia się bowiem za chwilę również zły duch.

„Ten Duch” (to pneuma) – tłumaczę tutaj rodzajnik określony pełniącym jego funkcję w polszczyżnie zaimkiem wskazującym, ponieważ chodzi o pojawiającego się w poprzednim wersecie „Ducha jako gołębica zstępującego na Niego” (Mt 1,11!)

„Wyrzuca” (ekballei) – przekład dosłowny (również: „wygania”). Czasownik ten związany jest przeważnie z siłą i z gwałtownością, a w Ewangelii wg św. Marka przeważnie opisuje wyrzucanie demonów (daimonia) przez Jezusa, co zostało tutaj powiązane z kuszeniem Jezusa na pustyni przez szatana. W wersetach Mk 9,25-28 mowa o wyrzuceniu przez Jezusa ducha nieczystego (pneuma akatharton), mamy więc tam odwróconą językowo sytuację, w której to Jezus wyrzuca ducha. To słowne powiązanie ukazuje Jezusa wyrzucającego demony jako działającego mocą Ducha Świętego, który wyrzucił Go w puszczę i pustynię czyli w miejsce walki właśnie duchowej.

„W puszczę” (eis eremon) – alternatywny staropolski wariant przekładu podkreśla, że nie chodzi o pustynię rozumianą jako piaszczyste pozbawione wszelkiego życia miejsce, lecz o miejsce puste i dzikie, niezamieszkałe i nieuprawiane przez ludzi.

13 „Zwierzęta” (theria) – etymologicznie jest to zdrobnienie od słowa ther („zwierzę”, „bestia”, „zwierz”), w grece biblijnej już od początku Septuaginty (Rdz 1,24nn) wyraz ten przybrał jednak zwykłe znaczenie swojego wyrazu podstawowego. W Nowym Testamencie znaczenie to jest kontynuowane (Jk 3,7), wyraz ten, w liczbie pojedynczej, oznacza jednak również Bestę Apokaliptyczną – Antychrysta (Ap 11-20), a także żmiję (Dz 28,3-5) oraz „złe” zwierzęta (kaka theria) i przenośnie ludzi w sensie pejoratywnym (Tyt 1,12). Dzikie zwierzęta symbolizują więc tutaj świat duchowy, zwłaszcza że obok nich pojawiają się też aniołowie.