piątek II tygodnia Wielkiego Postu – głowa to podstawa

Mt 21,33-46
Przekład: 

33 Innego przykładu wysłuchajcie.

Był człowiek, gospodarz, który zasadził winnicę i ogrodzenie wokół postawił, i wykopał w niej tłocznię, i zbudował wieżę, i wydzierżawił ją rolnikom, i wyjechał.

34 Kiedy zaś zbliżyła się pora owocowania, posłał sługi swoje do rolników, aby zabrać swoje owoce.

35 I rolnicy, ująwszy sługi jego, tego obdarli, tamtego zaś zabili, tamtego zaś ukamienowali.

36 Znowu posłał inne sługi, większe od pierwszych, i uczynili im tak samo.

37 Później zaś posłał do nich syna swojego, mówiąc:

„Wobec mojego syna nawrócą się!”

38 Rolnicy zaś, zobaczywszy syna, powiedzieli do siebie:

„To jest dziedzic! Chodźcie, zabijmy go i miejmy dziedzictwo jego!”

39 I ująwszy go, wyrzucili na zewnątrz winnicy i zabili.

40 Kiedy więc przyjdzie pan winnicy, co uczyni rolnikom owym?

41 Mówią mu:

„Złych owych źle zgubi i winnicę wyda innym rolnikom, którzy oddadzą mu owoce w ich [właściwych] porach”.

42 Mówi im Jezus:

„Czy nigdy nie przeczytaliście w pismach: Kamień, który odrzucili budujący, ten stał się głową węgła, od Pana stała się ona i cudowna jest w naszych oczach?

43 Dlatego mówię wam, że zabrane od was zostanie Królestwo Boga i dane narodowi czyniącemu jego owoce.

44 [I upadający na ten kamień rozbije się, na kogo zaś upadnie, zmiażdży go.]”

45 I usłyszawszy kapłani i faryzeusze przykłady jego, poznali, że o nich mówi.

46 I szukając, [jak] Go zatrzymać, przestraszyli się tłumów, bo za proroka Go miały.

Uwagi: 

33 „Gospodarz” (oikodespotes) – „władca domu”.

34, 41 „Pora” (kairos) – odpowiedni moment czasu.

36 „Większe” (pleionas) – można też rozumieć tutaj „liczniejsze”, przy czym jedno odczytanie nie wyklucza drugiego. Wybór w tekście przekładu wynika z kontekstu, który zdaje się wskazywać na stopniowanie rangi sług – syn jest zaś rangą najwyższy.

37 „Nawrócą się” (entrapesontai) – dosłownie „[wobec kogoś] odwrócić się”, „zwrócić się do kogoś”, a także „odmienić się”, „wahać się”, „zawstydzić się”, a nawet „uszanować”.

40 „Pan” (kyrios), również „władca”.

42 „Głową węgła” (kefale gonias) – cytowany tutaj w wersji Septuaginty werset Ps 118,22 zawiera przekład hebrajskiego wyrażenia rosz pinah, frazeologocznie oznaczającego podstawę konstrukcji budynku, a więc „kamień węgelny”. Greckie słowo „głowa” (kefale) odnosi się jednak w Nowym Testamencie do Pana Jezusa (np. Kol 1,18; Ef 5,23), a po hebrajsku „głowa” (rosz) oznacza również „początek” (np. w słowie bereszit, „w początku” – Rdz 1,1), co Septuaginta oddaje z kolei greckim wyrazem arche. Po polsku, w sensie czysto architektonicznym, mówi się zazwyczaj nie „głowa”, lecz „głowica [węgła]” (czyli narożnika budynku) lub też właśnie „kamień węgielny”, jednak w językach biblijnych jest to leksykalnie ten sam wyraz. Ponadto kamień ten – dzisiaj zazwyczaj jedynie, we współczesnym tego słowa znaczeniu, symboliczny – w dawnych budowlach stanowił rzeczywisty fundament i umocowanie konstrukcji całego domu.

44 Werset pominięty przez niektóre źródłowe rękopisy i współczesny liturgiczny Ewangeliarz. Jego wyjaśnienie znajduje się w wersetach Dn 2,31-45