5 stycznia – figiel

J 1,43-51
Przekład: 

43 Nazajutrz zechciał wyjść do Galilei i znajduje Filipa.

I mówi mu Jezus:

„Idź za Mną”!

44 Był zaś Filip z Betsaidy, z miasta Andrzeja i Piotra.

45 Znajduje Filip Natanaela i mówi mu:

„Którego opisał Mojżesz w Prawie i prorocy, odnaleźliśmy: Jezusa syna Józefa z Nazaretu”.

46 I powiedział mu Natanael:

„Z Nazaretu może coś być dobrego?”

Mówi mu Filip:

„Chodź i zobacz”.

47 Zobaczył Jezus Natanaela przychodzącego ku Niemu i mówi o nim:

„Oto zaprawdę Izraelita, w którym nie ma zdrady!”

48 Mówi mu Natanael:

„Skąd mnie znasz?”

Rozsądził Jezus i powiedział mu:

„Przed tym, jak cię Filip zawołał, będącego pod figowcem widziałem ciebie”.

49 Rozsądził mu Natanael:

„Rabbi, Ty jesteś Syn Boży, Ty Król jesteś Izraela!”

50 Rozsądził Jezus i powiedział mu:

„Ponieważ powiedziałem ci, że zobaczyłem cię pod figowcem, wierzysz? Większe od tego zobaczysz!”

51 I mówi mu:

„Amen, amen mówię wam: Zobaczycie niebo, co otwarte zostało jest, i aniołów Boga wstępujących i zstępujących na Syna Człowieczego”.

Uwagi: 

43 „Nazajutrz” (te epaurion) – również „rankiem”; staropolskie słowo „jutro” ma także analogiczne, podwójne znaczenie (por. „jutrznia”, „jutrzenka”).

„Wyjść” (ekselthein) – wyjść z Judei, gdzie znajduje się Dawidowa Jerozolima i Betlejem.

„Idź za mną” (akolouthei moi) – również „dołącz do mojej drogi”.

44-45 Filip znajduje Natanaela tak samo, jak Andrzej znalazł Piotra. Więzy rodzinne i lokalne od początku budują w naturalny sposób krąg Jezusowych uczniów łaski.

45 „Którego opisał” (hon egrapsen) – dosłownie „którego napisał” – próba oddania greckiej składni, a wydaje się ona mieć tutaj znaczenie szczególne. Nie chodzi tylko o „Tego, o którym jest napisane w prawie”, ale raczej  o „Tego, którym prawo jest napisane”.

47-50 Imię Natanael znaczy „Bóg dał”. Trzeba łączyć to znaczenie z symbolem figi: figowiec, drzewo w Ziemi Świętej niezwykle cenione i popularne, oznacza obfitość, płodność oraz pokój. Z niego właśnie pochodzą liście, którymi zakrywają się Adam i Ewa po grzechu pierworodnym (Rdz 3,7). Figa jest także symbolem Izraela, co widać w zdaniu, do którego wyraźnie nawiązuje dzisiejsza Ewangelia: „Jako winorośl w pustyni znalazłem Izraela i jako owoc figowca wczesny zobaczyłem ich ojców” (Hoz 9,10a). Natanael, wykształcony Izraelita, właśnie w tym starotestamentowym znaku, pojawiającym się też często w Ewangeliach, rozpoznaje w Jezusie Syna Bożego. Por. też słynne „przekleństwo figi” (jedyny cud, w którym Jezus szkodzi stworzeniu): Mt 21,19-21, Mk 11,13-20; a także powiązane z nim przypowieści o fidze: Mt 24,30-35; Mk 13,26-31; Łk 21,25-33 – obraz figi z dojrzałymi owocami jest tutaj skojarzony z sądem Syna Człowieczego, który posyła z nieba swoich aniołów (zob. zaraz dalej 51!), a także Łk 13,6-9.

Natanel jest „Izraelitą bez zdrady”, a więc przekleństwo figi, która uschła, jego w szczególności nie dotyczy!

51 Werset ten jest erudycyjnym połączeniem wersetów: J 1,32; Mt 3,16; Dz 7,56 oraz Rdz 28,12. Nawiązuje on też do kolejnych miejsc w Ewangelii wg św. Jana: 3,13nn; 5,27; 6,27; 6,51-62 – a także do innych, które mówią o sądzie oraz o chwale Syna Człowieczego.

W opisie sądu połączonego z obrazem figi u wszystkich trzech synoptyków Pan Jezus podkreśla, że przeminą niebo i ziemia, ale Jego słowa (logoi) nie przeminą. Dotyczy to także Jego powołania, które jest – zgodnie ze znaczeniem imienia Natanaela – przez Boga dane i, aż do dnia sądu, nieodwołalne. Jezus, wyszedłszy z Judei do Galilei, zobaczył Natanaela pod figą, która jest tutaj obrazem historii zarówno całego Izraela, jak i świata, a także Kościoła.