II Niedziela Wielkiego Postu – wszystkim steruje błyskawica

Łk 9,28b-36
Przekład: 

28b Przyjąwszy Piotra i Jana, i Jakuba, wstąpił na górę, aby się pomodlić.

29 I stał się w modlitwie wygląd oblicza Jego inny, i ubiór Jego białą błyskawicą.

30 I oto mężowie dwaj rozmawiali z Nim, byli nimi Mojżesz i Eliasz.

31 Ukazawszy się w chwale, omawiali Jego wyjście, które miał spełnić w Jeruzalem.

32 Piotr zaś i ci, co z nim, ociężali snem byli.

Ocknąwszy się zaś, zobaczyli chwałę Jego i dwóch mężów wraz z Nim stojących.

33 I stało się, kiedy [tamci] odłączali się od Niego, że powiedział Piotr do Jezusa:

„Mistrzu, pięknie jest nam tutaj być i trzy przybytki uczyńmy: jeden Tobie i jeden Mojżeszowi, i jeden Eliaszowi!”

Nie wiedział jest, co mówi, a 34 kiedy to mówił, stała się chmura i zacieniła ich, przestraszyli się zaś, gdy weszli w tę chmurę.

35 I głos stał się z tej chmury mówiący:

„Ten jest Syn mój wybrany, Jego słuchajcie!”

36 I kiedy stał się głos, znalazł się Jezus sam. I zamilkli oni. I nikomu nie oznajmili w tamtych dniach nic z tego, co są ujrzeli.

Uwagi: 

28b „Przyjąwszy” (paralabon) – również „wziąwszy ze sobą”, ale wyraz ten ma tutaj również sens duchowy.

29 „Wygląd” (eidos) – wyraz ten w Nowym Testamencie występuje zaledwie pięć razy, natomiast często pojawia się w Septuagincie. Do ważniejszych miejsc należy tutaj walka Jakuba z aniołem (Rdz 32,31-32), którą pokrótce omawiałem przy scenie ofiarowania w Świątyni. Tam eidos przełożyłem jako „widzenie”, które jest widzeniem wzajemnym: Bóg widzi i dzięki temu my możemy widzieć Boga. Natomiast w Izajaszowych Pieśniach Sługi Pańskiego (Iz 52,14; 53,2 LXX) Sługa jest opisywany jako pozbawiony wyglądu (eidos) oraz chwały (doksa – tutaj w wersetach 31 oraz 32), co stanowi odwrotność wyglądu przemieniającego się w chwale Jezusa. Sprzeczność ta zawiązuje i rozwiązuje się w tajemnicy Paschy, odsłanianej przez przemienienie (31!).

„Białą błyskawicą” (leukos eksastrapton). Mimo że nie ma tu w oryginale słowa „błyskawica” (astrape), ubiór Jezusa wykonuje właśnie „czynność” błyskawicy, która jest źródłem ognia i światła. Słowo eksastrapton to imiesłów czynny od czasownika eksastrapto „wydawać [światło i ogień] błyskawicy”. Dosłownie jest więc: „biały ubiór, wydający światło i ogień błyskawicy”.

30 Mojżesz jest przedstawicielem Prawa, a Eliasz Proroków. Razem przedstawiają oni całą historię Izraela oraz świata.

31 „Wyjście” (eksodon) – również „odejście” czyli „ostateczny los”, ale jest tu też nawiązanie do wyjścia Izraela z Egiptu (łac. exodus), wielokrotnie nazywanego po grecku tym właśnie słowem (np. Wj 19,1; Lb 33,38; Ps 113,1 LXX). Chodzi więc o śmierć nazwaną tak, jak nazwano wyjście z Egiptu do Ziemi Obiecanej. Por. też Ps 120,8.

32 „Zobaczyli” (eidon) – forma nawiązująca do słowa eidos (29).

„Wraz z Nim stojących” (synestotas auto) – dosłownie „Jemu współstojących”.

33 „Przybytki” (skenas) – namioty, w których mieszkał Izrael, a także Pan, podczas wędrówki przez pustynię. Por. też J 1,14.

„Nie wiedział jest” (me eidos) – imiesłów czasu gramatycznego perfectum, nawiązujący do omawianego wyżej słowa „wygląd” (29, również eidos, ale pisane przez omikron, z krótkim „o”) oraz „zobaczyli” (32). Piotr widział i nie wiedział wobec odmienionego „wyglądem” Jezusa, ukazującego swoje Bóstwo.

34 Chmura (nefele) – kolejne nawiązanie do wędrówki Izraela przez pustynię (por. np. Wj 13,21).

35 Głos Ojca z chmury odnosi do sceny chrztu Pańskiego (Łk 3,22), a także do wniebowstąpienia (Mt 17,5) oraz paruzji (Łk 21,27).

„Wybrany” (eklelegmenos) – forma ta występuje tylko w Łukaszowej wersji opisu Przemienienia Pańskiego. Jest to imiesłów czasu gramatycznego perfectum strony biernej. W analogicznych zdaniach, które wypowiada w chmurze głos Boga Ojca, jest zazwyczaj słowo „umiłowany” (agapetos). Tymczasem tutaj okazuje się, że Bóg swojego Jedynego Syna wybrał jest. Jezus jest również nazwany „wybranym” (przymiotnikowo, słowem eklektos) w wersecie Łk 23,35 oraz w 1P 2,4,6.