15 marca – Mowa Ojca

J 8,21-30
Przekład: 

21 Powiedział zaś im znowu: „Ja wyruszam i będziecie mnie szukać, i w grzechu waszym umrzecie. Dokąd ja idę, wy nie możecie wejść”.

22 Mówili więc Jemu Żydzi: „Czyż miałby siebie samego zabić, skoro mówi: «Dokąd ja idę, wy nie możecie wejść»?”

23 I mówił im: „Wy z tych dolnych jesteście, ja z tych górnych jestem. Wy z tego świata jesteście, ja nie jestem ze świata tego.

24 Powiedziałem więc wam, że umrzecie w grzechach waszych. Jeżeli bowiem nie uwierzycie, że Ja Jestem, umrzecie w grzechach waszych”.

25 Mówili więc Jemu: „Kim ty jesteś?” Powiedział im Jezus Początek – „Dlatego i wam przemawiam”.

26 Wiele mam o was do przemawiania i sądzenia, ale Ten, który mnie posłał, prawdziwy jest, i ja te [rzeczy], które usłyszałem od Niego, te przemawiam w świat.

27 Nie poznali, że Ojca im mówił.

28 Powiedział więc im Jezus: „Kiedy wywyższycie Syna Człowieczego, wtedy poznacie, że Ja Jestem, i ode mnie samego nie czynię niczego, jedno tak jak nauczył mnie Ojciec, te [rzeczy] mówię.

29 I ten, który mnie posłał, ze mną jest. Nie zostawił mnie samego, skoro ja to, co podoba się Jemu, zawsze czynię”.

30 Skoro te [rzeczy] przemówił, wielu w Niego uwierzyło.

Uwagi: 

21 „Wyruszam” (hypago) – również „odchodzę”

24 i 28 „Ja Jestem” (ego eimi) – pierwsza część Imienia Bożego z wersetu Wj 3,14 w przekładzie Septuaginty.

25 „Początek” (ten archen) – biernik od słowa arche, niektórzy interpretują go jako accusativus respectus – czyli w przekładzie „pod względem początku”, „przede wszystkim” i tłumaczą całe zdanie jako: „Przede wszystkim, dlaczego do was mówię?” Jednakże całość kontekstu – przemawianie Jezusa, objawiające Ojca, a także analogiczna składnia w wersecie 27 – wydaje się wskazywać na sens „powiedział im o Początku”, a nawet, w dosłownym przekładzie, „powiedział Początek”. W Prologu Janowym (J 1,1) Początek (arche) zestawiony jest z mową (logos).

W moim przekładzie (interpretacji) wyraz Początek znajduje się więc przez cudzysłowem, ale w greckim pierwotnym w zapisie cudzysłowów w ogóle nie ma. Ten brak tak ścisłego rozróżnienia między mową zależną a niezależną jest zresztą ważny również dla symbolicznego sensu całego tekstu, zwłaszcza w tym miejscu, gdzie granica pomiędzy słowami ewangelisty („narratora”) a słowami Samego Jezusa jest, w pewnym sensie, celowo niewyraźna. „Niewyraźność” ta zdaje się jednak wskazywać właśnie jeszcze wyraźniej na to, że słowa Ewangelii są słowami Jezusa, a nawet Samego Ojca, skoro Jego Słowem jest Jezus (zob. komentarz do 27!).

27 „Ojca im mówił” (ton patera autois elegen) – przekład dosłowny, chociaż taka grecka składnia zazwyczaj tłumaczona jest jako polskie „mówił o ojcu”.

28 „niczego, jedno” (ouden alla) – używam tutaj słowa „jedno” w staropolskim znaczeniu „jednak”, „tylko”, co pokazuje zarazem etymologię greckiego „nic” (oude hen) - „ani jedno”.