wtorek V tygodnia Wielkiego Postu – Mowa Ojca

J 8,21-30
Przekład: 

21 Powiedział zaś im znowu:

„Ja wyruszam i będziecie mnie szukać, i w grzechu waszym umrzecie. Dokąd ja idę, wy nie możecie wejść”.

22 Mówili więc Jemu Żydzi:

„Czyż miałby siebie samego zabić, skoro mówi: Dokąd ja idę, wy nie możecie wejść?”

23 I mówił im:

„Wy z dołu jesteście, ja z góry jestem. Wy z tego świata jesteście, ja nie jestem ze świata tego.

24 Powiedziałem więc wam, że umrzecie w grzechach waszych. Jeżeli bowiem nie uwierzycie, że Ja Jestem, umrzecie w grzechach waszych”.

25 Mówili więc Jemu:

„Kim ty jesteś?”

Powiedział im Jezus:

Początek – „To, co i wam przemawiam. 26 Wiele mam o was przemawiać i sądzić, lecz Ten, który mnie posłał, prawdziwy jest, i ja te [rzeczy], które usłyszałem od Niego, te przemawiam w świat”.

27 Nie poznali, że Ojca im mówił.

28 Powiedział więc im Jezus:

„Kiedy wywyższycie Syna Człowieczego, wtedy poznacie, że Ja Jestem, i od samego siebie nie czynię niczego, jedno tak jak nauczył mnie Ojciec, te przemawiam.

29 I ten, który mnie posłał, ze mną jest. Nie zostawił mnie samego, skoro ja to, co podoba się Jemu, zawsze czynię”.

30 Skoro te [rzeczy] przemówił, wielu w Niego uwierzyło.

Uwagi: 

21 „Wyruszam” (hypago) – również „odchodzę”

24 i 28 „Ja Jestem” (ego eimi) – pierwsza część Imienia Bożego z wersetu Wj 3,14 w przekładzie Septuaginty.

25 „Początek” (ten archen) – w oryginale biernik greckiego wyrazu arche, którego funkcję interpretuje się tutaj niekiedy jako accusativus respectus – czyli, w polskim przekładzie, „pod względem początku”, „przede wszystkim” – i tłumaczą całą wypowiedź jako: „Przede wszystkim, dlaczego do was mówię?” Jednakże całość kontekstu – objawiające Ojca przemawianie Pana Jezusa, a także analogiczna składnia w wersecie 27 – zdaje się raczej wskazywać na sens „powiedział im o Początku”, a nawet, w dosłownym przekładzie, „powiedział Początek”, zwłaszcza że w Prologu Janowym (J 1,1) Początek (arche) zestawiony jest także z mową Pana Jezusa (gr. logos!).

W moim proponowanym tutaj przekładzie wyraz Początek umieściłem przed cudzysłowem, ale w greckim pierwotnym zapisie cudzysłowów w ogóle nie ma. Ten brak ścisłego rozróżnienia pomiędzy tzw. mową zależną a niezależną wydaje się znaczący, ponieważ nawet cytujący kogoś innego ponosi w klasycznym rozumieniu i stosowaniu języka odpowiedzialność za każde słowo przez sam fakt, że cytuje jakąś określoną treść. Tak więc tutaj, gdzie granica pomiędzy słowem ewangelisty („narratora”) a słowem Samego Pana Jezusa jest, w pewnym sensie, celowo niewyraźna, wieloznaczność ta zdaje się wskazywać właśnie jeszcze wyraźniej na to, że słowa natchnionej Ewangelii są słowami zarówno Pana Jezusa, jak i Samego Ojca, skoro Jego Słowem jest właśnie Pan Jezus (J 1,1; zob. też poniższy komentarz do wersetu 27).

27 „Ojca im mówił” (ton patera autois elegen) – przekład dosłowny, taka grecka składnia zazwyczaj tłumaczona jest polskim opisowym zdaniem „mówił o Ojcu”.

28 „Niczego, jedno” (ouden alla) – używam tutaj wyrazu „jedno” w staropolskim znaczeniu „jednak”, „tylko”, co pokazuje zarazem etymologię greckiego wyrazu „nic” (ouden), pochodzącego od wyrażenia „ani jedno” (oude hen).